W Tarnowie odtworzono nekropolię, która miała zniknąć. Na cmentarzu nr 202 znów stoją nagrobki z nazwiskami pochowanych żołnierzy

Jeszcze kilkanaście lat temu mało kto wiedział o tym, że na zarośniętej i zapuszczonej działce przy skrzyżowaniu ul. Szpitalnej i M.B. Fatimskiej, gdzie spotykali się amatorzy taniego wina a mieszkańcy okolicznych bloków wyprowadzali psy na spacer, znajduje się cmentarz. I to nie byle jaki, gdyż w miejscu tym spoczywa 1485 żołnierzy: 680 austro-węgierskich, 9 niemieckich oraz 796 rosyjskich. Wśród nich są również Polacy, którzy walczyli po obu stronach frontu, wcieleni do różnych armii.

W okresie międzywojennym o nekropolię, której nadano numer 202 nie dbano, a podczas II wojny światowej armia niemiecka urządziła na niej stanowisko obrony przeciwlotniczej. Dzieło zniszczenia dokończono po wojnie. W latach 60-tych ub. wieku wywieziono z niego ostatnie pozostałości nagrobków i muru cmentarnego oraz splantowano cały teren nie ekshumując prochów poległych. Pojawiła się informacja, że te zostały w międzyczasie przeniesione na cmentarz nr 200 w Chyszowie, ale okazało się to nieprawdą.

Pamięć o zniszczonej nekropolii przetrwała jednak w pamięci wielu tarnowian oraz potomków osób, które są na niej pochowane, w tym obcokrajowców. Pierwsze prace przy odtworzeniu nekropolii przeprowadzono w 2010 roku. Udało się zrekonstruować bramę i centralnie posadowiony obelisk a także pojedyncze nagrobki, m.in. węgierskiego żołnierza Michała Forgona i jego towarzyszy, wytyczyć centralną aleję, a także wykonać ogrodzenie. Teraz ambitne dzieło odbudowy cmentarza zostało ostatecznie dokończone. W rzędach, w wyznaczonych kwaterach, ustawionych zostało kilkaset nagrobków, zwieńczonych żeliwnymi krzyżami z datami: 1914 lub 1915. Wykonane zostały dodatkowe alejki, wokół których posadzono drzewa.

Przez lata, z przy okazji Wszystkich Świętych okoliczni mieszkańcy i młodzież z pobliskich szkół, zapalała w tym miejscu znicze na grobach osób, o których niewiele wiedziano. Dzięki przeprowadzonym pracom udało się nie tylko odtworzyć wygląd nekropolii, ale także ustalić nazwiska wielu żołnierzy, którzy zginęli w Tarnowie i zostali w tym miejscu pochowani. Na większości nagrobków są bowiem tabliczki z ich nazwiskami.

W całej Małopolsce, w ramach projektu realizowanego przez województwo małopolskie, we współpracy z samorządami lokalnymi, odnowionych zostało w sumie 41 nekropolii i kwater wojennych. Najwięcej w powiecie tarnowskim, bo aż 32, m.in. w Paleśnicy, Ryglicach, Biskupicach Radłowskich, Tuchowie, Zakliczynie, Łowczówku, Lubince czy w Gromniku.

Renowacji doczekało się także kilka cmentarzy I-wojennych w powiecie bocheńskim, w Brzesku, Wadowicach oraz kwatera wojenna nr 388 na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Prace pochłonęły blisko 13 mln zł. Środki na ten cel pochodziły m.in. z dofinansowania unijnego, a także z budżetu państwa.

Młodzież z tarnowskich szkół posprzątała zapomniane nagrobki na Starym Cmentarzu