Wystawa berlińskiego muzeum o tragicznych losach tarnowskich Żydów trafi do Tarnowa. Na niej niepublikowane wcześniej zdjęcia

FLESZ - Relacja ukraińskiego dziennikarza z Czernichowa

"Topografia Terroru" jest jednym z największych muzeów w Berlinie. Znajdują się w nim wystawy mówiące o prześladowaniach rasowych w czasach nazistowskich Niemiec. Od ponad roku można tam oglądać fotografie dokumentujące życie tarnowskich Żydów przed i w czasie okupacji. Wystawa “Zimne spojrzenie. Ostatnie zdjęcia rodzin żydowskich z getta w Tarnowie ” jest w głównej mierze dokumentacją pracy Dory Marii Kahlich i Elisabeth Fliethmann, nazistowskich antropolożek, które w 1942 roku prowadziły badania wśród tarnowskich Żydów.

Wykonały w sumie 2 tysiące zdjęć dzieci, kobiet, mężczyzn - w sumie 565 osób z ponad setki rodzin tarnowskich Żydów. Holokaust przeżyło zaledwie 26 z nich.

- Ta wystawa jest przykładem pseudonaukowej działalności rasistowskiej. Badania tych antropolożek miały udowodnić odmienność rasy żydowskiej i to odmienność naznaczoną bardzo negatywnymi cechami. To wszystko z punktu widzenia nauki nie miało żadnego znaczenia poznawczego - mówi Adam Bartosz, historyk oraz prezes Komitetu Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w Tarnowie, członek tarnowskiej delegacji, która w Berlinie uzgadniała szczegóły prezentacji wystawy w Tarnowie.

Według wstępnych planów wystawa ma trafić do Tarnowa na początku czerwca przyszłego roku. To czas, kiedy w Tarnowie odbywają się Dni Pamięci Żydów Galicyjskich Galicjaner Sztetl a w Krakowie trwa Festiwal Kultury Żydowskiej w Krakowie. Dodatkowo, we wrześniu przyszłego roku obchodzona będzie 80. rocznica likwidacji getta w Tarnowie.

Wystawa ma być prezentowana w siedzibie Biura Wystaw Artystycznych w Parku Strzeleckim.

- Jesteśmy galerią sztuki współczesnej, ale cieszymy się, że u nas będzie można zobaczyć tą poruszającą i dotyczącą Tarnowa wystawę. Jej temat jest ciężki i trudny, ale w obliczu choćby tego co się dzieje teraz na Ukrainie, cały czas trzeba przypominać o tych zbrodniach, które się wydarzyły - podkreśla Ewa Łączyńska-Widz, dyrektor BWA w Tarnowie.

Przeniesienie wystawy z Berlina do Tarnowa będzie dużym logistycznym przedsięwzięciem. Zawiera ona instalacje z ze zdjęciami Żydów oraz archiwalne fotografie Tarnowa pochodzące m.in. ze zbiorów tarnowianina Marka Tomaszewskiego oraz Adama Bartosza. Są też teksty ze wspomnieniami osób, które przeżyły ten straszny okres.

- Wystawa została przygotowana niezwykle starannie, jest tam mnóstwo faktów i informacji, a także zdjęcia Tarnowa z okresu II wojny światowej, które jeszcze nigdy nie były publikowane - zaznacza Łączyńska-Widz.

Prace nad polską prezentacją są już zaawansowane, gotowe jest polskie tłumaczenie wystawy oraz wydruki w języku polskim. W przygotowaniu jest polska wersja katalogu poświęconego wystawie i okrucieństwom wojny.

Wystawa, którą przygotowały Fundacja Topografia Terroru wraz z Fundacją Pomnik Pomordowanych Żydów Europy i Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu, po Tarnowie, będzie prezentowana jeszcze w Krakowie oraz Warszawie.