Genialny wynalazca z Tarnowa
W 2022 roku przypada 150. rocznica urodzin Jana Szczepanika – genialnego wynalazcy, który nazywany bywa też „tarnowskim Edisonem”, „galicyjskim geniuszem” czy „polskim da Vinci”.
Jan Szczepanik to autor ponad 50 wynalazków z różnych dziedzin oraz kilkuset patentów. Opatentował w wielu krajach Europy sposób automatycznego tkania gobelinów. Jego nazwisko stało się sławne już w latach dziewięćdziesiątych XIX wieku. Zapraszano go m.in. do USA i Chin. Mark Twain poświęcił mu kilka artykułów i uczynił bohaterem dwóch nowel. Chciał wykupić jego patenty na Amerykę Północną.
Szczepanik nie tylko unowocześnił światowy przemysł włókienniczy, ale był też prekursorem telewizji – twórcą elektroskopu, czyli aparatu do reprodukowania obrazów na odległość za pomocą elektryczności, wynalazcą kamizelki kuloodpornej. Ta ostatnia uratowała życie króla Hiszpanii, za co został uhonorowany Medalem Izabeli Katolickiej. Już w 1899r. stworzył barwny film małoobrazkowy, odkrycia w tej dziedzinie wykorzystała później na skalę przemysłową w okresie międzywojennym firma Kodak i Agfa.
Zmarł w 1926 roku na raka wątroby. Miał 54 lata. Spoczywa w grobowcu rodzinnym Dzikowskich na Starym Cmentarzu w Tarnowie, obok kaplicy Radzikowskich. Jako jeden z nielicznych Polaków zamieszczany jest we wszystkich poważnych encyklopediach technicznych świata.
Upamiętnią Jana Szczepanika
W latach 60-tych na kamienicy przy ul Chopina 11, w której mieszkał i umarł Jan Szczepanik odsłonięto tablicę poświęconą wielkiemu odkrywcy. Niedawno miasto odzyskało również drugą kamienicę – przy ul. Sowińskiego, w której naukowiec miał swoją pracownię. Od 2002 roku Zespół Szkół Odzieżowych (obecnie Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych przy ul. Brodzińskiego) nosi imię Jana Szczepanika, a na placu obok szkoły stoi jego popiersie. Naukowcowi poświęcony jest też przystanek autobusowy przy ul. Mickiewicza.
- Rada Miejska w Tarnowie pragnie upamiętnić dokonania genialnego technika, wynalazcy. Dorobek wszechstronnego, konstruktora zasługuje na przypomnienie oraz rozpowszechnienie, aby jego postać była inspiracją dla współczesnych – można przeczytać w uzasadnieniu do projektu uchwały tarnowskich radnych.
Przygotowania do Roku Szczepanika już się rozpoczęły. - Zawiązany został komitet organizacyjny, który ma już za sobą dwa spotkania. W planach jest organizacja wydarzeń, które przypomną tę wybitną postać oraz jego dokonania – mówi Maria Zawada-Bilik z Urzędu Miasta Tarnowa.
W skład komitetu wchodzą m.in. samorządowcy, przedstawiciele szkół, instytucji i społecznicy nie tylko z Tarnowa, ale także z Krosna, skąd pochodził ten wybitny naukowiec i wynalazca.
Bądź na bieżąco i obserwuj
Giganci zatruwają świat
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?